Harry (1881-1958), Albert (1884-1967), Sam (1887-1927) i Jack (1892-1978) – założyciele Warner Bros.

Harry, Albert, Sam i Jack, bracia pochodzący z polskiego Krasnosielca, 4 kwietnia 1923 roku założyli Warner Bros. Ich wytwórnia zrewolucjonizowała kino, dając początek erze filmu dźwiękowego „Śpiewakiem jazzbandu”. A później przyniosła takie kultowe produkcje, jak: „Casablanca”, „Buntownik bez powodu”, „Bonnie i Clyde”, „Wejście smoka”, „Superman”, „Matrix” i trylogia „Władca Pierścieni”, ale dała światu także Królika Bugsa i Kaczora Daffy’ego. To również dzięki braciom z Mazowsza amerykańska fabryka snów w Hollywood często nazywana jest Pollywood.

Rok 2023 obfitował w rocznice związane z braćmi Warner. 135 lat temu ich ojciec Benjamin Wonsal (inne źródła podają nazwiska: Wrona, Woron lub Wonskolaser), żydowski szewc z mazowieckiego Krasnosielca, przybył do USA, uciekając z zaboru rosyjskiego przed prześladowaniami i biedą. Rok później sprowadził rodzinę, w tym trzech przyszłych założycieli Warner Bros. (Jack urodził się w Kanadzie). 120 lat temu Albert i Sam kupili kinetoskop i kopię westernu „Napad na ekspres”. Wyświetlali go w namiocie podczas festynów, co stało się zalążkiem sieci kin, którą szybko stworzyli. To jednak w produkcji filmów widzieli swoją szansę. 105 lat temu powołali Warner Features, a pięć lat później (4.04.1923) przekształcili ją w Warner Bros., jedno z pierwszych tego typu przedsięwzięć na świecie.

To w tej wytwórni powstał „Don Juana” (1926), który uznawany jest za pierwszy film dźwiękowy w historii (zsynchronizowana ścieżka muzyczna i efekty dźwiękowe). Rewolucji dopełnił „Śpiewak jazzbandu” (1927), który jest pierwszym filmem w pełni udźwiękowionym (ścieżka muzyczna, efekty dźwiękowe, dialogi). Warner Bros. dostała za niego Oscara na pierwszej ceremonii wręczenia nagród Amerykańskiej Akademii Wiedzy i Sztuki Filmowej. 

Kinematografia nasycona jest arcydziełami Warner Bros. Wśród nich: „Casablanca” (1942 – rok produkcji, 3 Oscary), „M jak morderstwo” (1954), „Rio Bravo” (1959), „My Fair Lady” (1964, 8 Oscarów), „Kto się boi Virginii Woolf? (1966, 5 Oscarów), „Bonnie i Clyde” (1967, 2 Oscary), „Bullitt” (1968, Oscar), „Brudny Harry” (1971), „Mechaniczna pomarańcza” (1971), „Egzorcysta” (1973, 2 Oscary), „Płonący wieżowiec” (1974, 3 Oscary),  „Barry Lyndon” (1975, 4 Oscary), „Niebezpieczne związki” (1988, 3 Oscary), „Batman” (1989, Oscar), „Chłopcy z ferajny” (1990, Oscar), „JFK” (1991, 2 Oscary), „Bez przebaczenia” (1992, 4 Oscary), „Ścigany” (1993, Oscar), „Oczy szeroko zamknięte” (1999), „Matrix” (1999, 4 Oscary), „Harry Potter i Kamień Filozoficzny” (2001), „Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia” (2001, 4 Oscary), „Władca Pierścieni: Dwie wieże” (2002, 2 Oscary), „Władca Pierścieni: Powrót króla” (2003, 11 Oscarów), „Helikopter w ogniu” (2002, 2 Oscary), „Incepcja” (2010, 4 Oscary), „Wielki Gatsby (2013, 2 Oscary), „Grawitacja” (2013, 7 Oscarów), „Dunkierka” (2017, 3 Oscary), „Joker” (2019, 2 Oscary), „Diuna” (2021, 6 Oscarów), „Judasz i Czarny Mesjasz (2021, 2 Oscary), „Nawalny” (2022, Oscar).

Dla firmy braci Warner pracowały największe gwiazdy kina: Elisabeth Taylor, Doris Day, Humphrey Bogart, Joan Crawford, Errol Flynn, James Dean, Clint Eastwood, Mel Gibson, Stanley Kubrick. Kontrakt ze studiem na 40 filmów miał też późniejszy prezydent USA Ronald Reagan.

Gwiazda braci Warner w Łódzkiej Alei Gwiazd na ul. Piotrkowskiej 66 została odsłonięta 11 września 2023 roku, w 100-lecie założenia przez nich firmy, która zmieniła oblicze światowego kina.

Arkadiusz Krystek