uhonoruje 55 lat aktywnej działalności Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

14 maja o godz. 13.00 nastąpi odsłonięcie gwiazdy 

⭐ na ul. Piotrkowskiej 77.

Trudno wskazać inną polską instytucję skupioną na przemyśle filmowym, która może pochwalić się takim wachlarzem osiągnięć i obszarów aktywności, jak Stowarzyszenie Filmowców Polskich. Ta zrzeszająca ponad 1800 członków organizacja od 55 lat tworzy projekty, dofinansowuje produkcje i walczy o prawa polskich filmowców. Już 14 maja 2022 roku osiągnięcia SFP zostaną uhonorowane gwiazdą w łódzkiej Alei Gwiazd na ulicy Piotrkowskiej 77.

Choć przedwojenne kino polskie rozkwitało zarówno jako dziedzina modernistycznej sztuki i popularna rozrywka mas, II wojna światowa nie obeszła się z nim mniej okrutnie niż z resztą kraju – przejęte przez okupanta kompleksy były celem akcji dywersyjnych mających udaremnić (mimowolną bądź nie) współpracę z okupantem, okrywając złą sławą pojawianie się na seansach. Filmowcy, którzy przeżyli wojnę i pozostali w kraju, pragnęli odbudować polską kulturę filmową. Tacy twórcy jak Jerzy Toeplitz, Wanda Jakubowska, Stanisław Wohl, Edward Zajicek i Aleksander Ford po wojnie wznowili swoją działalność artystyczną i aktywistyczną, i to właśnie oni przygotowali fundamenty pod budowę organizacji stojącej na straży praw filmowców. Narzędziami tej odbudowy były m. in. wytwórnie filmowe (Wytwórnia Filmów Fabularnych w Łodzi i Wrocławiu, Se-Ma-For, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych, Wytwórnia Filmów Oświatowych, Przedsiębiorstwo Państwowe Film Polski), prestiżowa Szkoła Filmowa w Łodzi i Łódzkie Zakłady Kopii Filmowych.

Stylistyka socrealistyczna, która dyktowała ówczesną narrację filmową, pociągała za sobą konsekwencje w postaci cenzury i represji wolności artystycznej twórców, jednak przedstawiała kino jako „dobro publiczne”, do którego każdy powinien mieć dostęp. Działacze filmowi zrobili wszystko, by wykorzystać tę narrację na swoją korzyść. Kina stały się dla Polaków na powrót centrum eskapistycznej rozrywki, a ich funkcjonalistyczne bryły i świetliste neony pozostały charakterystycznym elementem ikonografii kojarzonej z polskim krajobrazem lat 60. 70. i 80.

Wraz z narodzinami polskiej szkoły filmowej w latach 50. w polskiej kinematografii wyłonili się twórcy, którzy wkrótce mieli być odpowiedzialni za stworzenie najbardziej poważanego na świecie nurtu w polskiej sztuce filmowej, a ich nazwiska miały stać się gwarancją sukcesu kasowego lub artystycznego dzieła. Andrzej Wajda, Kazimierz Kutz, Andrzej Munk, Jan Rybkowski, Janusz Majewski, Jerzy Kawalerowicz – to właśnie oni, pierwsi absolwenci łódzkiej filmówki i Kursu Przysposobienia Filmowego, dołączyli do powojennego pokolenia filmowców i sprawili, że powstanie Stowarzyszenia Filmowców Polskich w 1966 roku stało się możliwe.

Pierwszym przewodniczącym (a potem prezesem) został właśnie Jerzy Kawalerowicz – najpłodniejszy polski modernista filmowy, nominowany do Oscara autor Celulozy, Matki Joanny od Aniołów, Pociągu, Austerii i Faraona, który piastował tę funkcję do 1978 roku. Wspierali go wiceprzewodniczący: Wanda Jakubowska (Nad Niemnem, Ostatni etap), Jerzy Bossak (Powódź, Requiem dla 500 tysięcy), Stanisław Różewicz (Świadectwo urodzenia, Kobieta w kapeluszu), sekretarz Czesław Petelski (Wraki, Baza ludzi umarłych) i skarbnik Jerzy Rutowicz (kierownik produkcji m. in. Do widzenia, do jutra, Nie ma mocnych). W składzie pierwszego historycznego Zarządu Głównego znaleźli się Jerzy Hoffman (Prawo i pięść, Trędowata), Tadeusz Konwicki (Ostatni dzień lata, Lawa), Jerzy Kotowski (Niebezpieczeństwo, Wszystkie dzieci są nasze) i Jerzy Wójcik (operator kamery w m. in. Popiele i diamencie i Faraonie). Ich celem była promocja polskich filmów, transformacja modelu producenckiego w reżyserski i pozyskiwanie środków na nowe produkcje. W tym celu Stowarzyszenie podjęło walkę z cenzurą ograniczającą wolność artystyczną twórców na poziomie scenariusza, planu filmowego, a nawet postprodukcji – członkowie SFP dokładali wszelkich starań, aby gotowe filmy nie trafiały na cenzorskie półki, ale na ekrany, przed oczy publiczności. Kamery SFP rejestrowały wydarzenia w Stoczni Gdańskiej i po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 roku.

Stowarzyszenie przez lata działało i po dziś dzień działa nie tylko w obszarze kreacji filmów, lecz także w dyskursie prawnym związanym z kulturą filmową. Z inicjatywy SFP powstały przełomowe ustawy na temat prawa autorskiego i trybu działania polskiej kinematografii. Obecnie SFP proceduje zapisy ustawy dotyczące uprawnień artysty zawodowego i modernizuje dyrektywy prawa autorskiego, by dopasować je do zdominowanych przez Internet środków masowego przekazu. SFP było w dużym stopniu odpowiedzialne za powstanie Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Związku Autorów i Producentów Audiowizualnych oraz Studia Munka. Jest jednym z głównych organizatorów Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni i odbywającego się tam Forum Stowarzyszenia Filmowców Polskich, a także Krakowskiego Festiwalu Filmowego i Koszalińskiego Festiwalu Debiutów Filmowych. Dzięki możliwościom stworzonym przez SFP wielu polskich artystów miało szansę osiągnąć światowy sukces na międzynarodowych festiwalach. Szczególną uwagę SFP przywiązuje do edukacji i promocji debiutantów, młodzieży oraz seniorów.

Stowarzyszenie Filmowców Polskich działa również w mediach – jest wydawcą „Magazynu Filmowego” oraz serwisu www.sfp.org.pl, które stanowią pola do dyskusji i źródła informacji na temat życiorysów twórców, produkcji filmów, ich recepcji, lektur filmoznawczych, zawodów filmowych i nowych technologii. Członkowie Stowarzyszenia przygotowują materiały audiowizualne do filmowej edukacji dzieci i młodzieży.

Ponad 1800 członków zrzeszonych pod kierownictwem Jacka Bromskiego, obecnego prezesa SFP, można znaleźć właściwie w każdej instytucji mającej cokolwiek wspólnego z kulturą filmową – szczególne ich natężenie jest obecne w Łodzi, miasta szczególnego w historii SFP. Oddział Łódzki Stowarzyszenia od wielu lat z sukcesem współpracuje z łódzkimi filmowymi instytucjami: Narodowym Centrum Kultury Filmowej, Łódź Film Commission, Muzeum Kinematografii i Szkołą Filmową, dlatego 88. gwiazda w łódzkiej Alei Gwiazd, która zostanie odsłonięta 14 maja 2022 roku na ulicy Piotrkowskiej 77, to nie tylko hołd ku 55 letniej pracy wykonanej przez działaczy stowarzyszenia, ale i celebracja związku Łodzi jako miasta filmowego i Stowarzyszenia.

Gwiazda Stowarzyszenia Filmowców Polskich jest finansowana przez Miasto Łódź w ramach projektu Łódź Miasto Filmu UNESCO.