Od marzeń o lataniu do fabryki snów. Polscy Leonardowie w NCKF
Planowana na listopad wystawa „Leonardo da Vinci – Energia Umysłu” będzie największym dotychczasowym przedsięwzięciem „EC1 Łódź – Miasta Kultury”. Modele i instalacje interaktywne, wykonane według zachowanych materiałów autorstwa genialnego inżyniera i artysty, przyjadą d z Francji i Włoch. Ważnym wkładem w wystawę będą rekonstruowane przez Narodowe Centrum Kultury Filmowej projekty polskich wynalazców, którzy przyczynili się do rozwoju światowej kinematografii, lotnictwa, włókiennictwa, a nawet… powstania telewizji.
Do najciekawszych eksponatów polskiego komponentu wystawy będzie należał biopleograf – aparat kinematograficzny stworzony przez żyjącego na przełomie XIX i XX wieku Kazimierza Prószyńskiego. „Zachowały się dwa zdjęcia i opis biopleografu. Na podstawie tych dwóch zdjęć i opisu zamierzamy go zrekonstruować” – opowiada Piotr Kulesza, zajmujący się projektem. Poprzedni wynalazek Prószyńskiego – pleograf, pozwalający na rejestrację i odtwarzanie ruchomych obrazów – powstał wcześniej niż kinematograf braci Lumière, jednak autor nie opatentował swojego pomysłu. „Gdyby to zrobił – cytując prof. Władysława Jewsiewickiego – być może dziś mówilibyśmy o światowej pleografii, nie zaś: kinematografii” – mówi Piotr Kulesza.
Wśród wynalazków nazywanego Edisonem z Galicji Jana Szczepanika, drugiego z bohaterów wystawy, są m.in.: programowanie wyrobu tkanin żakardowych według wzoru rejestrowanego najpierw za pomocą zdjęć, fotografia i film barwny, przesył obrazu na odległość, który stal się zaczątkiem myśli o telewizji czy…kamizelka kuloodporna. Twórczością Szczepanika zafascynowany był jego przyjaciel Mark Twain. Trzecim z wynalazców, których sylwetki i prace zostaną przedstawione na wystawie, będzie Jan Wnęk – samouk, cieśla i artysta rzeźbiarz. Skonstruowane przez niego na wzór skrzydeł nietoperzy loty należy uznać za pierwszy na świecie załogowy statek powietrzny. W EC1 będzie można się też zapoznać z twórczością innego pasjonata lotnictwa – inżyniera Czesława Tańskiego. Polski inżynier skonstruował m.in. pierwszy szybowiec polskiej produkcji, nazywany Lotnią Tańskiego, a także prototyp śmigłowca.
Całość polskiego komponentu, nazwanego „Od marzeń o lataniu do fabryki snów. Polscy Leonardowie” będzie miała wymiar filmowy dzięki zastosowaniu techniki mappingu, połączonej z oryginalnymi obiektami i rekonstrukcjami. Jednocześnie narracja ma przybliżyć zwiedzającym te cztery postacie dzięki wykorzystaniu ich zapisków, patentów, wspomnień. Dzięki temu każdy obiekt, idea, zdarzenie zostaną opisane przez samych wynalazców, co pozwoli zwiedzającym na cofnięcie się w czasie i poczucie atmosfery epoki powstawania najwybitniejszych osiągnięć technicznych na ziemiach polskich.