będzie hołdem dla artystycznych osiągnięć prof.  Lidii Zonn-Karabasz.

17 maja o godz. 16.30 na ul. Piotrkowskiej 71

odsłonięta zostanie gwiazda wybitnej montażystki

prof. Lidii Zonn-Karabasz.

Lidia Zonn-Karabasz to wybitna montażystka, o której reżyser Marcel Łoziński mówił: „Jest współtwórczynią wszystkich filmów, które zmontowała. Taką ma pasję i osobowość”. To ona odpowiadała za montaż najwybitniejszych polskich dokumentów, takich jak Muzykanci Kazimierza Karabasza, Z punktu widzenia nocnego portiera czy Siedem kobiet w różnym wieku Krzysztofa Kieślowskiego.

Lidia Zonn-Karabasz urodziła się 17 maja 1934 roku w Wilnie, jednak praca jej ojca, Włodzimierza Zonna, znanego astronoma, w 1938 roku zmusiła rodzinę do przeprowadzki do Warszawy. Przeczytawszy reportaż o pracy na planie filmu René Claira, nastoletnia Lidia Zonn podjęła decyzję o rozpoczęciu studiów reżyserskich w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi, i to tam odkryła swoje powołanie – montaż filmowy. Nie zależało jej tak bardzo na zostaniu reżyserką, co nad udziałem w procesie twórczym i byciu członkiem ekipy filmowej. Realizując to pragnienie, już w czasie studiów asystowała przy montażu pod okiem dokumentalisty Jarosława Brzozowskiego, który wywarł silny wpływ na poetycką stylizację montażu spod ręki Zonn. W 1956 roku, podczas realizacji autorskiej etiudy szkolnej Wesołe miasteczko postanowiła obrać ścieżkę zawodową montażystki i po ukończeniu studiów w 1959 roku podjęła pracę w Wytwórni Filmów Dokumentalnych.

Lidia była specjalistką zarówno od łączenia wizji, jak i fonii, a jej styl stał się charakterystycznym elementem polskiej szkoły dokumentu. Pracowała, świadoma politycznej i społecznej wagi nurtu – walczyła z dosłownością i prostotą szkoły socrealistycznej, akcentując przekaz wizualny eliminacją muzyki niediegetycznej i ograniczając narrację do minimum. Jej reporterskie, a jednocześnie pełne wrażliwości, skupienia i uwagi spojrzenie pozwoliło wybrzmieć treści takich dokumentów jak Muzykanci i Węzeł Kazimierza Karabasza (jej przyszłego męża), Album Fleischera Janusza Majewskiego, Płyną tratwy Władysława Ślesickiego, Próg Danuty Halladin, To jest jajko Andrzeja Brzozowskiego i Dzień dobry, dzieci Ireny Kamieńskiej. W 1968 roku została członkinią Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

Najbardziej znane prace Lidii Zonn-Karabasz powstały jednak w latach 70, kiedy podjęła współpracę z młodym pokoleniem reżyserów, którzy w przyszłości mieli stać się ikonami polskiego kina. Zmontowała dzisiaj uchodzące za klasykę gatunku dokumenty Kieślowskiego – Życiorys, Z punktu widzenia nocnego portiera, Szpital, Dworzec, Siedem kobiet w różnym wieku. Dzieliła stół montażowy z Marią Czonik w kręconym przez Kieślowskiego i Tomasza Zygadłę filmie Robotnicy 1971: Nic o nas bez nas, który, uległszy represjom cenzury, nigdy nie został wyświetlony w oryginalnej formie. Pracowała przy innych gorzkich dokumentach wymierzonych we władzę socjalistycznej Polski, takich jak Budowałem miasto, Na torach i Narodziny Solidarności Bohdana Kosińskiego. To ona zmontowała słynną Wizytę Marcela Łozińskiego i stanęła za kamerą jako reżyserka i scenarzystka filmów Szkoła i Z rękopisów.

Choć dorobek artystyczny Lidii Zonn-Karabasz jest zdominowany przez filmy dokumentalne, można znaleźć w nim również fabularne – jest odpowiedzialna za montaż w Lokisie Janusza Majewskiego, Personelu Krzysztofa Kieślowskiego i Cień już niedaleko Kazimierza Karabasza. Sama montażystka preferuje dokumenty, wskazując na obecną w nich wolność artystyczną i interpretacyjną. Jest przede wszystkim skupiona na solidnej konstrukcji narracyjnej. Posługuje się również montażem cyfrowym, który zobaczyć można w „ciętym” przez nią filmie Spotkania Kazimierza Karabasza.

W 2011 roku otrzymała tytuł profesora sztuki filmowej na Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, jednak wykładała na niej przez długi lata, kształcąc kolejne pokolenia twórców. Jest laureatką wielu prestiżowych nagród i odznaczeń – m. in. Srebrnego Medalu „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” i Nagrody Stowarzyszenia Filmowców Polskich za wybitne osiągnięcia artystyczne i wkład w rozwój polskiej kinematografii. Już 17 maja 2022 roku, w dniu urodzin artystki, na jej koncie znajdzie się kolejne odznaczenie – miejsce w zaszczytnej łódzkiej Alei Gwiazd na ulicy Piotrkowskiej 71 zostanie uhonorowane jej nazwiskiem.

Gwiazda Lidii Zonn-Karabasz została ufundowana przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich oraz Państwową Wyższą Szkołę Filmową, Telewizyjną i Teatralną im. Leona Schillera w Łodzi.